kontekstów. Bo mimo wszystkich sporów warto wiedzieć, w jakim pejzażu społeczno-historycznym rozgrywało się na przykład to, co jedni nazywają pańszczyźnianym odrobkiem, a drudzy niewolą. Zapraszamy do uważnej lektury, Jerzy BaczyńskiRedaktor naczelny POLITYKI Leszek BędkowskiRedaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
odległego (od nas) półwyspu Eurazji jest samo w sobie interesujące. A w dodatku ma w sobie coś z przełamywania tajemnicy, wymaga bowiem przyswojenia zupełnie innych kodów kulturowych, rozszyfrowania nieoczywistych kontekstów, osłuchania się z niespodziewanymi ciągami zdarzeń. To przepis na ekscytującą wyprawę. Zapraszamy zatem w podróż w przestrzeni i w czasie. Jerzy BaczyńskiRedaktor naczelny POLITYKI Leszek BędkowskiRedaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
ostatecznie można mówić o historycznie silnych związkach polsko-węgierskich nacechowanych – to określenie pasuje tu jak ulał – szorstką przyjaźnią. Przyjrzymy się, jak sąsiedztwo Polaków i Węgrów wyglądało przez stulecia. Zapraszamy do lektury. Jerzy BaczyńskiRedaktor naczelny POLITYKI Leszek BędkowskiRedaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
dekadach. Zapraszamy do lektury Jolanta Zarembina Redaktor wydaniaLeszek Będkowski Redaktor Pomocników HistorycznychJerzy Baczyński Redaktor naczelny POLITYKI
”. Odtwórzmy zatem klimat lat przełomu, przypomnijmy lub przybliżmy postaci, które dały twarz wiośnie ludów w Europie Środkowo-Wschodniej, ze szczególnym uwzględnieniem jubilata. Zapraszamy do lektury. Jolanta Zarembina Redaktor wydaniaLeszek Będkowski Redaktor Pomocników HistorycznychJerzy Baczyński Redaktor naczelny POLITYKI
2013 r. Po dziesięciu latach konteksty i wnioski nie straciły nic na znaczeniu. Dlatego ponownie zapraszamy do lektury. JERZY BACZYŃSKIRedaktor Naczelny POLITYKI LESZEK BĘDKOWSKIRedaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
Europy. Bałkany wydają się nam dalekie i egzotyczne, choć zarazem są bardzo bliskie – nie tylko w znaczeniu geograficznym – i czasami zaskakująco znajome. I o tym jest ten Pomocnik Historyczny. Zapraszamy do lektury. Jerzy BaczyńskiRedaktor naczelny POLITYKI Leszek BędkowskiRedaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
trzymał w ręku pierwsze drukowane wydanie swojej pracy – był już wtedy umierający. Rewolucjonistą został więc pośmiertnie. Poznajmy człowieka, o którym – wbrew pozorom – tak mało wiemy. Zapraszamy do lektury. Jolanta Zarembina Redaktor wydaniaLeszek Będkowski Redaktor Pomocników HistorycznychJerzy Baczyński Redaktor naczelny POLITYKI
rozwiązania kwestii żydowskiej”. Drugi rozdział poświęcamy więc Holokaustowi. A trzeci – pamięci i niepamięci Zagłady. Całość otwiera przejmująca mowa Mariana Turskiego, jednego z nielicznych już żyjących ocalałych z Shoa, dziennikarza POLITYKI od 1957 r. Jemu dedykujemy to wydanie „Pomocnika Historycznego”. Jerzy BaczyńskiRedaktor naczelny POLITYKI Leszek BędkowskiRedaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
insurekcja 1863 r. zrodziła wielką legendę, jeden z najsilniejszych narodowych mitów, żywy do dziś kult przegranych bohaterów, moralnego zwycięstwa zwyciężonych. Z okazji 160. rocznicy wybuchu powstania styczniowego wznawiamy więc – przejrzany i uzupełniony – Pomocnik Historyczny poświęcony temu wydarzeniu. Jerzy BaczyńskiRedaktor Naczelny POLITYKI Leszek BędkowskiRedaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
stronie „winien”? Nie uprzedzając odpowiedzi, zważmy na jedno: gdy dzisiaj spieramy się o stan spraw w III RP, po ponad trzech dekadach jej urządzania, to pamiętajmy, że II RP historia podarowała tylko dwie dekady istnienia. Zapraszamy do lektury. Jerzy BaczyńskiRedaktor naczelny POLITYKI Leszek BędkowskiRedaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
władców. A wszystko to na tle Europy wstrząsanej militarnymi konfliktami, podzielonej religijnie – podobnie jak ta polsko-szwedzka dynastia, której część wyznawała luteranizm, a część katolicyzm. Zapraszamy do lektury. Jolanta Zarembina Redaktor wydaniaLeszek Będkowski Redaktor Pomocników HistorycznychJerzy Baczyński Redaktor naczelny POLITYKI
na scenę wielkiej historii wszedł m.in. były konfederata barski, poseł ziemi nowogródzkiej Tadeusz Reytan. A jego życiorys i mitologizacja jego postaci w XIX w. obrazowo spajają oba interesujące nas wątki: jak Rzeczpospolita upadała i jakie blizny jej rozbiory po sobie zostawiły. Zapraszamy do lektury, Jerzy BaczyńskiRedaktor naczelny POLITYKI Leszek BędkowskiRedaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
. Dlatego ta wyprawa na Daleki Wschód jest tak fascynująca. Warto zrozumieć istotę odrębności chińskiej cywilizacji. Zapraszamy w podróż w przeszłość i przyszłość. JERZY BACZYŃSKIRedaktor Naczelny POLITYKI LESZEK BĘDKOWSKIRedaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
Maria Skłodowska-Curie). Przez wiele pokoleń francuski był językiem polityki, dyplomacji, nauki i sztuki. Lektura tego wydania pozwoli, jak sądzimy, lepiej zrozumieć Francję i Francuzów, tak mocno obecnych także w polskiej kulturze i historii. JERZY BACZYŃSKI Redaktor naczelny POLITYKI LESZEK BĘDKOWSKIRedaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
– ugruntowanych przez literaturę przygodową i kino z Hollywood. A więc – skąd się wziął ten nieco ekscentryczny Wuj Sam, w którym jedni widzieli w XX w. światowego żandarma, ale wielu w XXI w. chce widzieć ponownie światowego szeryfa? Zapraszamy do poznania odpowiedzi. JERZY BACZYŃSKIREDAKTOR NACZELNY POLITYKI LESZEK BĘDKOWSKIREDAKTOR POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
znane losy Ukraińców, którzy praktycznie do końca XX w. byli pozbawieni własnej, suwerennej, na dłużej zakorzenionej państwowości. Nie przytrafiło się to wielu mniejszym słowiańskim narodom. Zapraszamy do odkrywania razem z nami historii Ukrainy, więc również naszych wspólnych dziejów. Jerzy BaczyńskiRedaktor naczelny POLITYKI Leszek BędkowskiRedaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
poddanym? Z pewnością od lat dostarczają im więcej emocji niż opera mydlana. Co Elżbieta II skwitowała: „Jak w najlepszych rodzinach, także i w naszej nie brak ekscentryków, niegrzecznych dzieci i... waśni”. Zapraszamy do lektury. JOLANTA ZAREMBINA Redaktor wydaniaLESZEK BĘDKOWSKI Redaktor „Pomocników Historycznych”JERZY BACZYŃSKI Redaktor naczelny POLITYKI
mieszkanie, mały samochodzik), a kończyła – zapaścią gospodarczą, ogołoceniem rynku, zadłużeniem państwa, bezradnością władzy, narastającą frustracją społeczeństwa i powstaniem zorganizowanej opozycji demokratycznej. Zapraszamy w podróż do źródeł legendy o peerelowskiej belle époque. Jerzy Baczyńskiredaktor naczelny POLITYKI Leszek Będkowskiredaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
rozległa terytorialnie), która ostatecznie stała się federalną, demokratyczną republiką w samym centrum Europy i Unii Europejskiej. Jerzy BaczyńskiRedaktor naczelny POLITYKI Leszek BędkowskiRedaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH *** PS: Chcemy tym wydaniem „Pomocnika” uhonorować pamięć prof
opowiedzieć w 80. rocznicę ataku wojsk Hitlera na wojska Stalina. Z tą myślą wznawiamy poświęcony temu wydarzeniu – poprawiony i zaktualizowany – „Pomocnik Historyczny”. Zapraszamy do lektury JERZY BACZYŃSKI REDAKTOR NACZELNY POLITYKI Leszek Będkowski REDAKTOR POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
i napędzając statki i lokomotywy, tym samym umożliwiając tanie przemieszczanie się, skracanie dystansu ludziom, towarom oraz ideom. Świat kurczył się i otwierał równocześnie. Wróćmy zatem do korzeni, zanurzmy się w tej fascynującej i – ogólnie rzecz biorąc – pięknej epoce doniosłych zmian w niemal wszystkich dziedzinach życia ludzkości. Jerzy BaczyńskiRedaktor naczelny POLITYKI Leszek BędkowskiRedaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
nawzajem ludzie Zachodu i Chińczycy w XXI w., gdy aspirujący do roli światowego mocarstwa Pekin wszedł na nowy eurazjatycki szlak? Jak to odpowiedział Dziennikarz Czepcowi w dramacie Wyspiańskiego: „A to czytaj, kto ciekawy;/ wiecie choć, gdzie Chiny leżą?”. Zapraszamy do lektury Jerzy BaczyńskiRedaktor naczelny POLITYKI Leszek BędkowskiRedaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
Afryce jest co badać. Poprosiliśmy ich więc, by podzielili się zdobytą wiedzą. Okazuje się, że kontynent skazany na bezdziejowość ma za sobą wcale bogatą i burzliwą przeszłość (oraz trudną teraźniejszość). W epoce przedkolonialnej toczyła się ona po prostu na własnych warunkach. Mamy sporo do narobienia, zatem zapraszamy do lektury. Jerzy BaczyńskiRedaktor naczelny POLITYKI Leszek BędkowskiRedaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
. XX w. do koszyka starych lęków i wzajemnych uprzedzeń dosypał garściami nowe. Warto pochylić się nad dziejami tego sąsiedztwa, by oddzielić prawdę od mitów, pokazać punkty zwrotne, ukazać źródła stereotypów. Zapraszamy do lektury Jerzy BaczyńskiRedaktor naczelny POLITYKI Leszek BędkowskiRedaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
Historycznym” dzieje wokół Bałtyku, prezentujemy kolejne odsłony historii w Skandynawii, Inflantach, Kurlandii, Prusach, na Pomorzu. To próba odzyskania dla polskiej wyobraźni czwartej strony świata. Zapraszamy do fascynującej wyprawy na Północ. Jerzy BaczyńskiRedaktor naczelny POLITYKI Leszek BędkowskiRedaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
trudno zrozumieć dzisiejszy świat, także obecną politykę, nie wracając do tej historii. Historii tragicznej, naznaczonej szaleństwem i heroizmem, ale i zwyczajnie fascynującej. Zapraszamy do lektury Jerzy Baczyński Redaktor naczelny POLITYKI Leszek Będkowski Redaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
uzupełnieniami, zaktualizowany. Bo niezmienne pozostaje nasze przekonanie, że jeśli chcemy poznać sąsiada, powinniśmy go wysłuchać. Wtedy być może nie wszystko będzie nas napawać lękiem, więc i nasze reakcje będą adekwatne. Życzymy pasjonującej lektury. Jerzy Baczyńskiredaktor naczelny POLITYKI Leszek Będkowskiredaktor Pomocników Historycznych
dawnych magnackich państewek widoczny jest nawet teraz. W granicach administracyjnych, w tożsamości regionalnej, w tradycji grup etnograficznych, a nawet w wyborach politycznych. Zapraszamy do lektury. JOLANTA ZAREMBINA Redaktor wydania LESZEK BĘDKOWSKI Redaktor Pomocników Historycznych JERZY BACZYŃSKI Redaktor naczelny POLITYKI
cywilizacja – odarta ze stereotypów (samba + macho + voodoo) – mało przez Polaków rozpoznana. Zapraszamy w podróż po dziejach dalekiego kawałka świata, na który składają się: Ameryka Południowa, Ameryka Środkowa, ok. 1/10 Ameryki Północnej oraz część Karaibów; w sumie jedna siódma powierzchni
). W pierwszym rozdziale przedstawiamy podstawowe zagadnienia dotyczące historii religii i sporów o religię, w dwóch następnych prezentujemy założycieli, proroków, liderów oraz najważniejsze Kościoły i wyznania, w czwartym zgromadziliśmy artykuły publicystyczne dotyczące gorących tematów związanych z obecnością religii w życiu społecznym. Całość uzupełniamy zestawem map. Jerzy Baczyński, redaktor naczelny POLITYKI Leszek Będkowski, redaktor wydania
1 września 1939 r., o godz. 4.47 nad ranem, na starym niemieckim pancerniku „Schleswig-Holstein”, zacumowanym przy półwyspie Westerplatte opodal Gdańska, padła komenda: Feuerlaubnis! (ognia). W ciągu siedmiu minut na polską Wojskową Składnicę Tranzytową spadło 8 pocisków kalibru 28 cm
tylko w dwudziestym stuleciu? Jak rosła jej potęga i cywilizacyjne znaczenie? Jakie były dalsze losy w XX w.? I co z dzisiejszą kondycją i tożsamością regionu, w zdecydowanej większości w granicach Polski? Zapraszamy na Śląsk. Zrozumieć jego dzieje, to wiele zrozumieć. Jerzy BaczyńskiRedaktor naczelny POLITYKI Leszek BędkowskiRedaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
i Habsburgami. A także odpowiedzieć na pytanie, dlaczego bogatemu, silnemu władcy nie udało się stworzyć dynastii. Zapraszamy do lektury. JOLANTA ZAREMBINA Redaktor wydaniaLESZEK BĘDKOWSKI Redaktor Pomocników HistorycznychJERZY BACZYŃSKI Redaktor naczelny POLITYKI
Zapraszamy w podróż przez niezwykłe dzieje mieszkańców Wysp Japońskich i ich państwa.
Od 1 maja 2019 r. w Japonii – kraju z czołówki światowych potęg, kojarzonej z najnowocześniejszymi technologiami i zdobyczami cywilizacji – obowiązuje nowa era (okres), Reiwa (Piękna Harmonia), 248. w tamtejszej historii, licząc od rozpoczętej w 645 r. Taika (Wielkiej Zmiany). Nazwę
Leonardo da Vinci – inżynier, budowniczy, artysta, słowem – prawdziwy człowiek renesansu.
. Wymyka się ona jednoznacznemu szkolnemu porządkowi, który poszatkował oś czasu, sztywno wyznaczając na niej odcinki nazwane średniowieczem i renesansem. Pokazujemy płynność tych granic i nowe spojrzenie zarówno na Leonarda, jak i na jego czasy. Zapraszamy do lektury. Jolanta Zarembina Redaktor wydaniaLeszek Będkowski Redaktor Pomocników HistorycznychJerzy Baczyński Redaktor naczelny POLITYKI
jest wątpliwa, to wielu nie poddaje się dziejowemu pesymizmowi i uparcie poszukuje rozsądnych rozwiązań. Albo, przynajmniej, zrozumienia tego, co się z nami i wokół nas dzieje. Zapraszam do lektury LESZEK BĘDKOWSKIREDAKTOR WYDANIA
grono polskich bizantynistów, których skrzyknął do współpracy z nami dr Andrzej Kompa, sekretarz Komisji Bizantynologicznej Polskiego Towarzystwa Historycznego, współredaktor tego wydania „Pomocnika Historycznego”. Zapraszamy do lektury Jerzy BaczyńskiRedaktor naczelny POLITYKI Leszek BędkowskiRedaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
ostatnio ze wspólnym podręcznikiem „Nasza historia”, którego trzeci tom niebawem wejdzie w obieg. Zapraszamy do lektury Jerzy BaczyńskiRedaktor naczelny POLITYKI Adam KrzemińskiPomysłodawca wydania Leszek BędkowskiRedaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
wszystkimi tego konsekwencjami. Staraliśmy się, pokazując żołnierzy, nie zapominać, że byli także zwykłymi młodymi ludźmi. Ta opowieść niesie wiele emocji. Zapraszamy do lektury JOLANTA ZAREMBINA Redaktor wydaniaLESZEK BĘDKOWSKI Redaktor Pomocników HistorycznychJERZY BACZYŃSKI Redaktor naczelny POLITYKI
dla ojczyzny. Własne państwo bowiem można wprowadzić na karty historii, ale także je z nich wyprowadzić. Zapraszamy do lektury. Jerzy BaczyńskiRedaktor naczelny POLITYKI Leszek BędkowskiRedaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
osiągnąć na Ojcowiźnie. I tak oto historia emigracji zmusza dziś do stawiania wielu trudnych pytań. Choćby i tego: czy można wrogość do współczesnych migrantów i uchodźców pogodzić z patetyczną wizją polskiej emigracji i uchodźstwa? Zapraszamy więc do poznania dziejów (poza wszystkim – pasjonujących) wyjazdów za chlebem i wolnością z ziem polskich. Jerzy BaczyńskiRedaktor naczelny POLITYKI Leszek BędkowskiRedaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
rodzinne, najważniejsze obowiązki i rozrywki. Pozostają nieśmiertelni dzięki wielkim przedsięwzięciom budowlanym. Ich monumentalne grobowce widoczne są nawet z orbity okołoziemskiej. W końcu, jak mówi przysłowie, ludzie boją się czasu, lecz czas boi się piramid. Leszek BędkowskiRedaktor Pomocników Historycznych Jolanta ZarembinaRedaktor wydania
po śmierci Zygmunta II Augusta wybrała na króla jego siostrzeńca – Zygmunta III Wazę, Jagiellona po kądzieli. Zapraszamy w podróż w czasy jagiellońskie. Leszek BędkowskiRedaktor Pomocników Historycznych Jolanta ZarembinaRedaktor wydania
religijnej tożsamości mają Pismo Święte, odpowiadali na wyzwania kolejnych epok? Oto fascynująca opowieść o niezwykłym pokłosiu pewnej teologicznej dysputy sprzed pięciu wieków. Zapraszamy do lektury. Jerzy BaczyńskiRedaktor naczelny POLITYKI Leszek BędkowskiRedaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
arsenałów nacjonalistycznych. Ale tym samym odwracają się tyłem do bogactwa wielokulturowej cywilizacji subkontynentu. Także w tym kontekście ta niezmierność indyjskiej różnorodności zyskuje na wartości i tym bardziej warto ją poznać. Zapraszamy do podróży w czasie. Jerzy BaczyńskiRedaktor naczelny POLITYKI Leszek BędkowskiRedaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
Miał wiele zainteresowań i pasji, czasem zaskakujących.
zaskarżyła tę wolę i wygrała) na prawie pół wieku przed zmianą przepisów prawa dotyczących chłopów. A przy tym miał wiele zainteresowań i pasji, czasem zaskakujących. Nasz heros narodowy malował, projektował ogrody, dziergał na szydełku. I flirtował. Odkurzmy postać naczelnika insurekcji. Leszek Będkowskiredaktor „Pomocników Historycznych” Jolanta Zarembinaredaktor wydania
W historii Europy, istotnie, nic nie było proste.
. Wznawiamy „Pomocnik” o dziejach wspólnej Europy, uzupełniony o analizy związane z najświeższymi w tym obszarze wydarzeniami. Jerzy BaczyńskiRedaktor naczelny POLITYKI Leszek BędkowskiRedaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH